Leidsch Kuytbier, van de 15e naar de 21e eeuw
Jazeker, Leidsch Bier heeft ook de uitdaging aangenomen van de Campagne Nederlandse Bierstijlen. Deze groep van meer dan twintig bierkenners, brouwers en historici heeft zichzelf als doel gesteld om oude, vergeten Nederlandse bierstijlen weer nieuw leven in te blazen. Op 21 januari 2013 viel de e-mail van de Campagne in de bus met een oproep aan alle brouwers van Nederland om een Kuitbier te brouwen. Dit biertype is ontstaan in 15e eeuw in het toenmalige Holland, en heeft ruim vierhonderd jaar bestaan tot in de 19e eeuw.
De Campagne had in samenwerking met Derek Walsh de volgende uitgangspunten voor het bier bepaald:
- de storting bevat minimaal 45% bleke haver, havervlokken of havermout; minimaal 20% bleke tarwe of tarwemout; en maximaal 35% pils- of pale ale mout;
- Het alcoholgehalte ligt tussen 4,7% en 7,9%;
- De kleur van het bier is blond (10 EBC) tot goud/amber (25 EBC);
- Er wordt een neutrale gist gebruikt (geen Weizenbier gist);
- Het is een tamelijk bitter bier waarvan het hoparoma sterker is dan de bitterheid;
- Het wordt gehopt met oudere Europese nobel varieteiten, zoals Hallertau Mittelfrüh, Saaz, Tettnang of East Kent Goldings (het gebruik van in Nederland verbouwde hop wordt aanbevolen);
- De hopbitterheid ligt tussen de 25 en 35 IBU;
- Er mogen geen kruiden, specerijen, vruchten of andere levensmiddelen worden toegevoegd anders dan hierboven genoemd;
- Het bier moet minstens een dun laagje schuim hebben.
- De smaak van kuitbier is apart en heeft muntachtige en papierachtige eigenschappen;
- Eiwittroebelighied zal er voor zorgen dat het bier iets mistig wordt en blijft.
Met name het grote aandeel haver (minimaal 45%) in de storting is opvallend. In hedendaagse bieren wordt vooral veel gemoute gerst gebruikt en daarnaast (in sommige biertypen) een behoorlijk aandeel tarwemout. Andere granen als rogge, spelt, boekweit en haver worden slechts sporadisch gebruikt. Door de grote hoeveelheid haver krijgt het bier alvast een geheel eigen smaak en karakter.
Het Leidsch Kuytbier is gebrouwen op 3 maart 2013, als laatste brouwsel op de oude brouwerijlocatie (inmiddels zijn we verhuisd naar een veel grotere locatie aan de Flevoweg 35a). Helaas maar een batch van ruim 200 liter, want bij de introductie bleek al dat dit bier zeer in de smaak viel. Leidsch Kuytbier is alleen te proeven tijdens de Biermarkt bij café Olivier (21 april), de Lentebierwandeling bij café Lemmy’s (19 mei), het Bierproeffestival in Den Haag (23 t/m 25 mei), de Kuitbierproeverij in café Storm (29 mei) en natuurlijk in de brouwerij zelf tijdens de Nederlandse Brouwerijdagen (1 en 2 juni).
Leidsch Kuytbier wordt nu nog niet op fles afgevuld, maar het etiket is al wel ontworpen door buro B71. Geheel volgens de nieuwe etikettenlijn 2013 met het segment rechtsboven steeds in een andere kleur. In het blauwe segment staat de poort afgebeeld van het Stevenshofje aan de Haarlemmerstraat in Leiden. Het hofje is in 1487 gesticht door de rijke brouwer Willem Aerntsz. van Tetrode en vernoemd naar de patroonheilige van het Leidse brouwersgilde, Sint Steven. Gelet op het jaartal zou het dus heel goed kunnen dat deze roemruchte brouwer destijds zelf ook een Kuitbier heeft gebrouwen!
De bijnaam ‘Steefje’ voor dit bier is helaas niet door de ballotage gekomen. Het publiek zou met ‘doe mij maar een leidschsteefje’ zo maar iets anders kunnen bestellen dan de bedoeling was… 😉
