Leidsch Aaipiejee, reiziger in de tijd
Vandaag is het precies tien jaar geleden dat Leidsch Aaipiejee het levenslicht zag. In die tijd één van de eerste India Pale Ales in Nederland en geïnspireerd door de IPA’s die gebrouwen werden (en worden) door Amerikaanse craft breweries.
In de geur en smaak van deze bierstijl spelen niet mout, kruiden of gist de hoofdrol, maar hop en dat was vrij ongebruikelijk in Nederland. Hop was meer een ‘verplichte’ ingrediënt voor de bittere smaak van bier en de conserverende werking. In de jaren 70 en 80 werden in het westen van de Verenigde Staten nieuwe hopsoorten ontwikkeld met een heel fruitig, vaak citrus-achtig karakter (denk aan sinaasappel, grapefruit, pompelmoes etc.). En die heerlijke geur en smaak (en de bijbehorende bitterheid) maken van de India Pale Ale een verrassend en uitdagend bier.
In 2010 waren er zo’n honderd brouwerijen in Nederland en die brouwden bijna allemaal pils en/of keurige speciaalbieren in Belgische stijl: Blond, Dubbel, Tripel, Witbier. Ook de Leidsche Bierbrouwerij had een Blond, Dubbel en Weizen (Duits tarwebier, al iets gewaagder) in het assortiment. Maar gaandeweg ontstond het plan om zelf ook zo’n uitdagend bier te gaan ontwikkelen. In deze berichtenreeks lees je hoe dat toen in zijn werk ging:
1. Aaipiejee (1) – de ontwikkeling van een nieuw bier
2. Aaipiejee (2) – receptuur en eerste proefbrouw
3. Aaipiejee (3) – eerste keuring en tweede proefbrouw
4. Aaipiejee (4) – tweede keuring en brouwopdracht
De introductie van de Aaipiejee was niet toevallig tijdens de eerste editie van de “Nederlandse Brouwerijdagen” (toen nog “KBC Open Brouwdag”) waar een dertigtal brouwerijen hun deuren openden voor het publiek. Een evenement bedoeld om de Nederlanders kennis te laten maken met al die mooie, kleine, ambachtelijke brouwerijen door het hele land.
Inmiddels is het aantal Nederlandse brouwerijen gegroeid van honderd naar meer dan achthonderd (waarvan ongeveer de helft met eigen ketels). Er is eigenlijk een heel nieuwe bedrijfstak ontstaan (naast die van de biergiganten) van allemaal onafhankelijke brouwerijen, die dezelfde passie delen en met elkaar samenwerken. Elk weekend zijn er meerdere bierfestivals (maar nu even niet door die vleermuis uit Wuhan), je kunt in elk dorp en stad bier drinken van een lokale brouwerij en vaak ook die brouwerij bezoeken voor een rondleiding of proeverij.
De naam Aaipiejee is trouwens toevallig ontstaan door het ‘fonetisch’ uitschrijven van de Engelstalige afkorting I-P-A. Vergis je niet: nu is IPA een bekende, hippe bierstijl in Nederland, maar tien jaar geleden was deze stijl eigenlijk alleen bekend bij speciaalbierliefhebbers en bij bierdrinkers uit Engeland (waar de stijl oorspronkelijk vandaan komt) en Amerika (waar de stijl eind vorige eeuw opnieuw werd uitgevonden).
Tegenwoordig brengt een nieuwe, Nederlandse brouwerij als eerste een IPA uit en kennen we ook hier diverse substijlen (zoals West Coast, Session, New England, Hazy, en Brut IPA). En die IPA’s worden niet alleen gedronken door mannen van 40+ met een buikje, maar door mannen én vrouwen, jong én oud, en door het hele land.
Tegenwoordig brouwen Leidse studenten zelfs hun éigen IPA, zoals vorig jaar de EL CID-commissie (Gouden Koers: lustrumbier voor 50 jaar EL CID) en deze maand de Leidsche Pharmaceutische Studenten-Vereeniging „Aesculapius” voor hun 135-jarig bestaan. Deze Moonshine IPA is een mooie, amberkleurige IPA geworden met een heerlijke citrusgeur en stevige bitterheid. Het bier wordt alleen verkocht aan de leden én binnenkort in zeer beperkte oplage bij enkele Leidse slijters en biercafé’s.
Nog een leuk weetje: op het etiket van Leidsch Aaipiejee staat een stukje van een schilderij van Jan Steen. Afgebeeld staan bakker Oostwaert en zijn vrouw voor hun bakkerij aan de Aalmarkt. En laat dat nou op huisnummer 3 zijn waar tegenwoordig de bar (met 30 kranen!) staat van het Stadsbrouwhuis, de eerste en mooiste brewpub van Leiden. Zo loopt er ineens nóg een lijntje van tien jaar geleden naar nu.
Leidsch Aaipiejee maakte al die ontwikkelingen mee en zag dat het goed was!
