Lancering gezamenlijk bier Keytown Collab 2016
Het bierlandschap in Nederland is de afgelopen paar jaar drastisch veranderd. In 2004 (toen Leidsch Bier begon) waren er rond de 60 brouwerijen en eind 2016 zijn er ongeveer 450 (waarvan iets meer dan de helft met eigen ketels). De meeste van die nieuwe brouwerijen zijn nog klein: vaak is/zijn de oprichter(s) ook de enige werknemers. Maar er zijn inmiddels ook serieuze bedrijven bij, die werken aan hun nationale en zelfs internationale expansie. Dit alles deels ten koste van de ‘grote’ brouwers die weliswaar een paar indrukwekkende biermerken hebben gecreëerd, maar waarbij de liefde voor het product (bier!) op de achtergrond is geraakt: flitsende reclamecampagnes voor niet-zo-flitsende bieren. De consumenten (zowel mannen als vrouwen) kiezen juist steeds meer voor een uitgesproken bier waar de liefde en passie vanaf knalt.
Het mooie en bijzondere aan het wereldje van de ‘kleine’ brouwers zijn de collegiale en vriendschappelijke banden die deze brouwerijen met elkaar onderhouden. In geen enkele andere branche wordt zoveel samengewerkt. Brouwers kopen samen hun grondstoffen in, ze adviseren elkaar bij de aanschaf van nieuwe apparatuur en helpen elkaar als er problemen zijn. En om die verbondenheid te vieren brouwen ze samen bier. Deze zogenaamde ‘collaboration brews’ zijn meestal unieke brouwsels, waarbij geëxperimenteerd wordt met bijzondere ingrediënten en/of brouwmethodes.
Ook in Leiden groeit de craft beer cultuur met grote stappen. Inmiddels zijn er vier brouwerijen in de stad en in steeds meer café’s en restaurants wordt lokaal en regionaal bier gedronken. Ook in de slijterijen en zelfs de supermarkten groeit de verscheidenheid aan bieren en verschuift het assortiment van buitenlands bier naar bier van jonge Nederlandse brouwerijen.
Op zondag 18 september 2016 kwamen de brouwers van Stadsbrouwhuis, Gunst, Pronck en Leidsch Bier bijeen om samen een gelegenheidsbier te brouwen (in de ketels van Leidsch Bier) en daarmee te vieren dat de craft beer cultuur in Leiden definitief is doorgebroken.
We begonnen de dag met het afwegen van de verschillende soorten gerstemout. Het moest een zwaar bier gaan worden met zo’n 8,5 % alcohol, dus dat betekent dat er veel mout nodig is. Mout bevat zetmeel dat tijdens het brouwen wordt omgezet in suiker. Na de brouwdag zet de gist die suiker om in alcohol (en koolzuur). Vuistregel: meer mout -> meer alcohol.
De grof gemalen mout werd vervolgens gestort in een grote ketel met zo’n 450 liter warm water. In totaal ging het om bijna 200 kilo mout, maar… vele handen maken licht werk!
Inmiddels was het tijd om te gaan lunchen, want ook aan de inwendige brouwer moet gedacht worden. Nog geen bier op tafel: het blijft natuurlijk wel een werkdag ;-). Maar wel alle gelegenheid om weer even bij te praten over alle mooie ontwikkelingen in de bierwereld.
Na ruim een uur langzaam verwarmen kon de ‘moutsoep’ (het beslag) gefilterd worden. Het vloeibare deel (wort genaamd) werd doorgepompt naar de kookketel en het vaste deel (de bostel) werd uit de brouwketel geschept. De bostel brengen we naar de Kinderboerderij in de Merenwijk (en de Hertenkamp bij de Leidse Hout). Het is hoogwaardig veevoer en de dieren zijn er dol op. Een mooie en milieuvriendelijke bestemming voor dit restproduct van het bierbrouwen!
In de kookketel moest de wort nog ruim een uur koken, zodat ongewenste stoffen kunnen verdampen en de vloeistof steriel wordt. Tijdens het koken wordt meestal hop en (afhankelijk van het bier) ook kruiden toegevoegd. In de Keytown Collab 2016 zitten twee soorten hop en daarnaast ook gember en speculaaskruiden. Het toevoegen van de hop is altijd een bijzonder moment tijdens de brouwdag.
Ondertussen moesten ook de proefbrouwsels nog gekeurd worden om precies de juiste dosering van de gember en kruiden te bepalen. Zwaar werk, maar iemand moet het doen!
Na het koken werd de wort afgekoeld tot ongeveer 20 graden, de biergist toegevoegd en vervolgens in één van de vergistingstanks gepompt. Na het poetsen van de ketels hebben we de barbecue en rookoven opgestookt en op de stoep vóór de brouwerij genoten van ‘craft beer & food’. We konden terugkijken op een heerlijke ‘collab’ dag!
Al de volgende dag had de gist zoveel koolzuur geproduceerd dat het waterslot bovenaan de tank vrolijk stond te bluppen. Dat bluppende waterslot én de heerlijke geur van de vergisting zijn altijd weer een geruststelling voor de brouwer: er is weer leven in de brouwerij!
Inmiddels is de vergisting en lagering van de Keytown Collab 2016 afgerond. Het bier is afgevuld in fusten en flessen en voorzien van een etiket.
Op woensdagavond 28 december 2016 tappen we de Keytown Collab 2016 voor het eerst. Alle bierliefhebbers van Leiden en omstreken zijn van harte welkom om vanaf 20 uur het glas te heffen en te proeven van dit unieke bier. Locatie: Stadsbrouwhuis, Aalmarkt 1, Leiden.
Proost, Leiden!
